Đã đến lúc dừng đặt máy đọc sách và điện thoại “chung mâm” trên bàn tiệc “đọc”

Tranh luận về việc “có nên mua máy đọc sách hay chỉ cần dùng điện thoại” là vấn đề muôn thuở chưa bao giờ kết thúc. Với nhiều người không đọc sách thường xuyên, việc bỏ ra vài triệu đồng để mua một thiết bị “chỉ để đọc” nghe có vẻ phí phạm. Nhưng nếu nhìn đúng bản chất, máy đọc sách và điện thoại chưa bao giờ nên bị đặt cạnh nhau trong cuộc so sánh này, vì chúng sinh ra để phục vụ hai mục đích hoàn toàn khác nhau.

Máy đọc sách – công cụ sinh ra để đọc, không phải để thay thế điện thoại

Máy đọc sách được thiết kế với triết lý rõ ràng: mang lại trải nghiệm đọc gần giống giấy nhất có thể nhờ công nghệ màn hình E-ink. Đây là công nghệ mực điện tử hoạt động bằng cách thay đổi vị trí của hàng triệu vi hạt đen trắng dưới lớp kính mờ, tạo nên trang hiển thị tĩnh như tờ giấy thay vì chiếu sáng liên tục. Phần lớn các thiết bị hiện nay sử dụng màn hình E-ink Carta 1200 hoặc Carta 1300, độ phân giải phổ biến là 300 ppi – tương đương chất lượng in trên giấy tốt. Điều này giải thích vì sao chữ trên máy đọc sách sắc nét nhưng không bị “gắt” như màn hình điện thoại.

Tham khảo: Kindle Paperwhite 6 – chiếc máy đọc sách “quốc dân”

Khác với màn hình LED hay OLED trên điện thoại, màn hình e-ink không phát ra ánh sáng xanh trực tiếp. Nhiều nghiên cứu cho thấy ánh sáng xanh mạnh có thể khiến mắt mỏi nhanh và ảnh hưởng đến giấc ngủ nếu dùng vào buổi tối. Máy đọc sách giải quyết vấn đề này bằng cách dùng đèn front-light chiếu từ cạnh màn hình xuống, tạo ánh sáng dịu và đều, gần giống ánh sáng phản xạ của một trang giấy thật. Điều thú vị là bạn càng để ánh sáng mạnh chiếu vào máy đọc sách thì nó càng hiển thị rõ. Đây là lý do tại sao dưới trời nắng, máy đọc sách vẫn dễ đọc như thường, trong khi điện thoại bị phản chiếu và lóa mạnh.

Điện thoại đọc sách được, nhưng không được tối ưu cho việc đọc lâu

Điện thoại đương nhiên là thiết bị mạnh hơn, tiện lợi hơn và gần như không có đối thủ trong mọi tác vụ cần tốc độ. Bạn có thể mở app đọc, lướt web, xem tài liệu, tra từ điển… chỉ trong vài giây. Tuy nhiên, về phương diện đọc sách kéo dài, điện thoại gặp một số hạn chế tự nhiên do đặc thù thiết kế của màn hình. Ánh sáng xanh từ màn hình OLED hay LCD phát thẳng vào mắt, kết hợp tần số quét cao liên tục thay đổi hình ảnh, khiến đôi mắt phải làm việc nhiều hơn khi đọc. Một nghiên cứu của Đại học Harvard năm 2020 cho thấy việc tiếp xúc với ánh sáng xanh trong 90 phút có thể làm giảm đến 55 – 70% lượng melatonin – hormone điều tiết giấc ngủ, gây khó ngủ và ảnh hưởng nhịp sinh học. Điều này lý giải vì sao nhiều người đọc lâu trên điện thoại thường bị nhức mắt hoặc mất tập trung.

Ngoài vấn đề mỏi mắt, sự phân tâm là điều mà chiếc điện thoại gần như không thể tránh. Không ai phủ nhận điện thoại là thiết bị tuyệt vời, nhưng chính vì nó quá đa năng nên khó duy trì sự tập trung tuyệt đối. Một tin nhắn, một thông báo từ mạng xã hội, một email công việc cũng đủ kéo người đọc ra khỏi mạch câu chuyện. Việc đọc vì thế bị ngắt quãng và trở nên nặng nề hơn.

Pin và thời lượng sử dụng: khác nhau từ bản chất

Một trong những ưu điểm được tìm kiếm nhiều khi người dùng cân nhắc máy đọc sách là khả năng sử dụng dài ngày. Theo thử nghiệm của nhiều reviewer công nghệ, mức tiêu thụ điện của màn hình E-ink gần như bằng không khi hiển thị đứng yên; năng lượng chỉ được tiêu thụ khi chuyển trang. Vì vậy, một máy như Kindle Paperwhite với viên pin khoảng 1700 mAh có thể sử dụng từ 3 đến 6 tuần cho nhu cầu đọc trung bình một giờ mỗi ngày. Trong khi đó, điện thoại với pin 4000 đến 5000 mAh chỉ duy trì được vài giờ màn hình sáng liên tục do phải xử lý nền và kết nối mạng, khiến thời lượng đọc bị giới hạn. Đọc vài tiếng trên điện thoại có thể làm máy nóng, tụt pin nhanh và ảnh hưởng đến các tác vụ khác trong ngày.

Nên mua máy đọc sách không? 

Nhiều người cho rằng bỏ vài triệu mua một chiếc máy chỉ để đọc sách là không đáng. Thực tế, nhận định này thường đến từ những ai vốn không có thói quen đọc hoặc chỉ đọc trong thời gian rất ngắn. Với những người đọc trung bình hơn 20 đến 30 phút mỗi ngày, hoặc những ai muốn xây dựng thói quen đọc bền vững, trải nghiệm dễ chịu của máy đọc sách là điều họ cảm nhận được ngay lập tức. Đọc không đau mắt, không bị phân tâm, không sợ nóng máy hay hết pin – những yếu tố này cộng lại tạo nên sự kiên nhẫn và tập trung, giúp việc đọc trở nên sâu và chất lượng hơn. Vậy nên, nếu bạn đọc sách mỗi ngày hoặc muốn tặng người yêu một thiết bị giúp họ duy trì thói quen tốt, máy đọc sách hoàn toàn là lựa chọn xứng đáng.

So sánh hai thiết bị để kết luận “điện thoại vẫn đọc được, mua máy đọc sách làm gì” thực chất cũng giống như bảo rằng “đã có dép tông thì giày chạy bộ để làm gì”. Khi nhu cầu đơn giản và ngắn hạn, mọi thứ trông đều giống nhau. Nhưng khi bạn đọc mỗi ngày, đọc hàng giờ, đọc để tập trung và nạp kiến thức nghiêm túc, sự khác biệt bắt đầu lộ rõ.

Đã đến lúc hai thiết bị dừng “chung mâm” vì chúng được sinh ra cho hai mục đích hoàn toàn khác nhau

Bài viết này không phải để tâng bốc máy đọc sách hay chê bai điện thoại, mà chỉ là để định nghĩa lại mục đích sử dụng của từng thiết bị. Điện thoại vẫn là công cụ đa năng mạnh mẽ và không thể thiếu trong mọi hoạt động. Tuy nhiên, nếu mục tiêu là đọc sách lâu, đọc sâu và duy trì sự tập trung, máy đọc sách vẫn là “chuyên gia” đúng nghĩa trong lĩnh vực này. Không phải để thay thế điện thoại, càng không phải để chứng minh sự “sang chảnh”, mà vì nó phục vụ đúng mục đích duy nhất: giúp người đọc tận hưởng từng trang sách nhẹ nhàng và bền bỉ. Khi đặt hai thiết bị đúng vị trí của chúng, bạn sẽ thấy việc đọc dễ dàng và trọn vẹn hơn rất nhiều. Và đó cũng là lý do máy đọc sách chưa bao giờ biến mất, thậm chí ngày càng phổ biến hơn trong cộng đồng những người yêu đọc.

Truy cập website Máy Đọc Sách Tốt để khám phá thêm nhiều sản phẩm khác!