Mình muốn viết thật nhiều, thật đẹp, thật hoa mỹ, muốn viết làm sao để có thể diễn tả được hết vẻ đẹp của sách, nhưng rồi khi đặt bút xuống, lại thấy bao nhiêu câu chữ cứ nghẹn lại. Đây thực sự là một trong những cuốn sách mình tâm đắc nhất từ trước đến nay về đề tài người lính và chiến tranh, mỗi lần đọc lại, xúc cảm lại dâng trào mạnh mẽ.
Mình biết đến tác phẩm là tình cờ, chỉ đơn thuần là tiện tay tải về chiếc Kindle Paperwhite 6 để mang lên khu quân sự đọc cho đỡ chán. Khi ấy, chẳng có sự chuẩn bị nào cho những con chữ sắp tràn lan trên trang sách, nhưng rồi mình bị lôi cuốn ngay lập tức, đọc một mạch, hết cười lại khóc, lòng ngổn ngang những xúc cảm khó gọi thành tên.
“Tuổi thơ dữ dội” kể lại câu chuyện của Đội Thiếu niên Trinh sát trung đoàn Trần Cao Vân, nhân vật chính của tác phẩm là những chú bé mới 12,13 tuổi đã tham gia Vệ Quốc Đoàn. Tuổi các em đáng lẽ là tuổi đến trường, tuổi chọi dế, tuổi tắm sông, nhưng lại phải đối mặt với cuộc chiến tranh xâm lược của bè lũ đế quốc, thực dân. Cuộc sống bình yên của người dân bị hủy hoại, tuổi thơ của trẻ em bị tước đoạt; những đôi tay cầm bút giờ lại phải cầm súng, cầm dao, rải truyền đơn, len lỏi giữa lằn ranh sinh tử để làm nhiệm vụ. . Nhiều mảnh đời mới chỉ bắt đầu đã vội kết thúc. Không phải những người lính oai hùng, không phải những bản anh hùng ca thấm đẫm lãng mạn và lý tưởng cách mạng, Tuổi thơ dữ dội chọn kể câu chuyện chiến tranh bằng đôi mắt trong veo mà đầy quyết liệt của trẻ con. Mà có khi, chính sự hồn nhiên ấy lại khiến ta đau hơn gấp bội.
Mình vẫn nhớ như in cái cảm giác rùng mình, sởn da gà, khóc không kiểm soát khi đọc đến đoạn Vịnh Sưa hy sinh trên kho đạn của địch. Trên kho đạn của địch, một thân xác nhỏ bé đã hóa thành ngọn đuốc sống, thắp sáng lý tưởng và cả trái tim người đọc – đó là khởi đầu của rất nhiều xúc động vỡ òa sau đó. Đêm ấy, mình không sao ngủ được, lòng cứ treo mãi một nỗi buồn mơ hồ, dai dẳng về những mảnh đời ngắn ngủi mà oanh liệt, được gắn kết bằng máu và lửa của chiến tranh. Trang sách đã khép lại, nhưng những day dứt thì vẫn còn đó.
Chiến tranh trong sách không được kể bằng những con số thống kê hay những trận đánh vang dội. Nó hiện lên bằng máu, bằng nước mắt, bằng cái rét cắt da thịt trên chiến khu Hòa Mỹ, bằng tiếng bom rít ngang tai, bằng dòng Ô Lâu đỏ ngầu. Nhưng lẫn trong đó, là những trận cười ngây ngô, những câu đùa trẻ dại, là tình đồng chí ấm như lửa giữa những ngày đói khổ lầm than.
Lời văn mộc mạc mà thấm đẫm cảm xúc. Giọng Huế len lỏi vào từng câu chữ khiến người đọc như được ngồi giữa lũ nhỏ, nghe tụi nó kể chuyện, thấy mình cùng chạy trốn, cùng chiến đấu, cùng mơ mộng. Lúc thì bật cười vì sự hồn nhiên, hóm hỉnh của các em, lúc lại bật khóc như đ i ên vì những sự hy sinh, những mất mát, hay vì tình đồng chí, tình quân dân, đồng đội thiêng liêng.
“Tuổi thơ dữ dội” không phải là cuốn sách dễ đọc. Nó khiến ta mỏi mắt vì nước mắt, khiến ta trĩu lòng vì day dứt. Nhưng cũng chính vì thế, nó đáng đọc – và nên được đọc nhiều lần. Với mình, đây không chỉ là một tác phẩm văn học, mà là một lời nhắc nhở đầy tha thiết dành cho thế hệ hôm nay – rằng tự do, hòa bình mà ta đang có, được đổi bằng máu của cả những người chưa kịp lớn. Rằng áp lực, mỏi mệt của chúng ta bây giờ, chẳng là gì so với những gì những em bé ngày ấy đã trải qua.
Sách chữa lành ư? Mình nghĩ, tựa sách gồm hai phần này cũng có thể làm được điều đó đấy!